Willem Cornelis van Petersom, deel 2

Het leven van Willem Cornelis van Petersom is in mijn vorige blog gestopt bij het jaar 1892 en we pakken de draad weer op. Twee maanden na het beëindigen van zijn vrijwillige militaire loopbaan trouwt hij met Johanna Wilhelmina de Gelder. Ze hebben elkaar waarschijnlijk gewoon op straat ontmoet, ze wonen allebei in die periode in de Lange Leidsedwarsstraat. Zij is het jongere zusje van de op 40-jarige leeftijd overleden Alida Johanna Geertruida de Gelder, die met Christiaan Johannes Gerardus Hendriks trouwt. De Christiaan, die later zoveel moeite heeft om het hoofd boven water te houden na het overlijden van zijn vrouw en die door de omstandigheden van zijn kinderen gescheiden wordt.

Bij het huwelijk van Willem en Johanna is Christiaan als enig familielid getuige. Het echtpaar zal kinderloos blijven, maar zij ontfermen zich over familieleden die kennelijk een tijdelijk onderkomen zoeken. Zelf wonen ze niet ruim en in de periode 1892 – 1908 verhuizen zij negen keer, al dan niet met de inwoners van dat moment en die zijn:

• Alida Das, kleindochter van zijn oom Nicolaas Das
• Jacoba Wilhelmina van Essenhorst, dochter van de zuster van zijn eerste vrouw
• Johanna Wilhelmina Hendriks, dochter van Christiaan en Alida, zij zal van 1894 tot 1911 meerdere keren terugkomen en Willem is benoemd tot haar voogd
• Neeltje Schut, zijn schoonmoeder en moeder van de zusjes De Gelder, zij blijft inwonen van 13-07-1900 tot haar overlijden op 14-07-1911

In 1908 verhuist de familie naar de Lange Leidsedwarsstraat 41-hs en hier blijven zij – uiteraard met de nodige inwoners – tot maart 1925. Uit het woningboek van dit adres blijkt hoe de samenstelling van de bewoners steeds wisselt. Willem en zijn vrouw zijn de hoofdbewoners. Tussen de dikke lijnen wordt het aantal mannen en vrouwen aangegeven, terwijl zij maar met z’n tweeën zijn.

Gelukkig worden er ook nog wat achternamen vermeld. In combinatie met een aantal andere bronnen was dit een pittig uitzoekwerkje, maar het is gelukt om een beeld te krijgen van de familieleden en de familieverhouding (en de exacte periode waarin zij bij Willem en Johanna verblijven):

• Petronella Johanna Wilhelmina Greuter, dochter uit het eerste huwelijk van Alida de Gelder met Pieter Greuter en dus stiefdochter van Christiaan
• Johanna Margaretha de Gelder, dochter van Willem Frederik, halfbroer van Johanna en Alida
• Willem Frederik de Gelder, de halfbroer, uiteraard niet gelijk met zijn dochter
• Christiaan Johannes Gerardus Hendriks, zoon van Christiaan en Alida
• Johan Daniël Hendriks, eveneens zoon van Christiaan en Alida
• Anna Wielinga, als zij trouwt met Johan Daniël trekt ook zij bij de familie in

De periodes van inwonen zijn wisselend, de één komt voor een paar maanden en de ander blijft een paar jaar.

Om te zien wie waar en wanneer ergens woont, zijn verschillende bronnen beschikbaar. Elke periode wordt wel ergens één of meerdere keren vastgelegd, maar niet altijd even duidelijk en ook niet altijd correct en heeft een eigen toegangsnummer. In de archieven van het Bevolkingsregister Amsterdam komen we uit bij:

Bevolkingsregister 1850
Bevolkingsregister 1851-1863
Bevolkingsregister 1864-1874 (1875)
Bevolkingsregister 1874-1893
Bevolkingsregister: bijzondere registers
Bevolkingsregister: buurtringregisters 1875 – 1897
Bevolkingsregister: registers van vertrek, vestiging, verblijf en huisnummering 1821 – 1934
Afgedane collectie of overgenomen delen 1893 – 1921
Woningboeken 1897 – 1922
Woningkaarten 1924 – 1953
Woningkaarten 1954 – 1989
Gezinskaarten 1893 – 1939
Persoonskaarten 1939 – 1993
Archiefkaarten 1939 – 1993

En dan zijn deze bronnen geordend op adres, gezinshoofd of persoon. Een flinke speurtocht om adressen en hun bewoners uit te zoeken.

Na 1925 wordt het wat rustiger voor Willem en Johanna, alle familieleden hebben inmiddels een eigen stek gevonden. Wel blijft het wat onrustig met de verhuisbewegingen, maar de woonomstandigheden worden, gezien de adressen, steeds beter. In februari 1945 maken zij een uitstapje van een klein jaar naar Utrecht, de reden hiervan is niet te achterhalen.

Op 11 mei 1942 staat een artikel in De courant Het nieuws van den dag:

Op 18 Mei hoopt het echtpaar W.C. van Petersom en J.W. van Petersom-De Gelder, Doovenetelstraat 34 te Amsterdam, zijn gouden huwelijksfeest te vieren.

Van het echtpaar staat een, niet al te scherpe, foto afgebeeld.

Willem Cornelis van Petersom overlijdt, als hij 82 jaar is, op 07-08-1948 aan de gevolgen van hartfalen, hij wordt begraven op De Nieuwe Noorder begraafplaats in Amsterdam. Johanna Wilhelmina de Gelder overlijdt op 94-jarige leeftijd. De laatste 12 jaar van haar leven brengt zij door in het Sarphatihuis aan de Roetersstraat 2 te Amsterdam.

Het moet een bijzonder echtpaar zijn geweest, waar iedereen die hulp nodig heeft, kan aankloppen. Willem is zijn hele leven als schuitenvoerder werkzaam, een makkelijk leven zal het niet geweest zijn.